Hè sang, bạn đang ở trên một bãi biển nhiệt đới tuyệt đẹp. Sóng xanh rì rào, cát vàng lấp lánh, chiếc váy maxi hai dây bay chập chờn trong gió, chiếc túi cói thời trang đung đưa trên cánh tay trần.

 Lúc này bạn thấy mình thế nào? Sành điệu, hiện đại, duyên dáng, hợp thời trang? Bạn chẳng cần cất lời, chiếc túi cói trên tay đã thay bạn nói lên tất cả.

Cô nàng yêu thiên nhiên và những điều độc nhất

Đó là chiếc túi da bóng lộn, đắt đỏ – bạn là cô nàng kiêu kì, quý phái?

Đó là một chiếc túi vải thêu hoa vintage – bạn là cô nàng dịu dàng, hoài cổ?

Đó là một chiếc túi nhựa mỏng nhẹ, không cầu kì – bạn là cô nàng yêu thích sự đơn giản, tiện lợi?

Nhưng nếu bạn chọn một chiếc túi cói, chắc chắn bạn là một cô nàng cực kì yêu quý thiên nhiên.

Tại sao ư? Bạn có lẽ đã biết, rất nhiều động vật – có thể là cả những loài quý hiếm đã hy sinh bộ da của mình để làm nên những chiếc túi da sang chảnh. Còn túi vải, đặc biệt là túi nhựa phải mất rất lâu để có thể phân hủy hoàn toàn. Và trong một năm – những cô nàng có bao giờ hài lòng với việc chỉ mua một chiếc túi xách? Vậy là chúng ta đã làm tổn hại đến thiên nhiên biết bao nhiêu!

Nhưng sử dụng túi cói là một câu chuyện hoàn toàn khác. Những sợi cói làm nên túi cói đều hoàn toàn có nguồn gốc từ thiên nhiên nên rất dễ dàng phân hủy trong môi trường. Và những sợi cói này cũng chính là nguyên liệu để dệt nên những chiếc chiếu êm nhẹ, mát mẻ. Người Việt Nam từ tấm bé đến lớn khôn hầu hết đều trải qua những giấc ngủ thanh bình trên những chiếc chiếu dệt bằng cói. Mang trên tay những chiếc túi cói mà “họ hàng” của chúng hàng đêm đều ôm ấp và vỗ về giấc ngủ của mình thì an tâm và thân thuộc biết là bao nhiêu!

Chọn túi cói, bạn còn là một cô nàng đặc biệt yêu những điều độc nhất! Những chiếc túi công nghiệp dù có đẹp tuyệt vời, dù có tốt tuyệt đỉnh cũng chỉ là những thứ được sản xuất hàng loạt, đại trà, ai có tiền cũng có thể dễ dàng mua được. Thử tưởng tượng một ngày đẹp trời, bạn bước ra đường, trang điểm xinh xắn, váy áo thướt tha và tung tẩy xách một chiếc túi sành điệu và bạn chợt thấy cô gái đối diện mình cũng đang đeo một chiếc túi giống y hệt, cảm giác lúc đó hẳn là xấu hổ lắm. Tại sao phải để một chiếc túi công nghiệp làm bạn xấu hổ và phá hỏng mất ngày vui của bạn?

Túi công nghiệp giống như những cô nàng có khuôn mặt xinh đẹp từa tựa nhau, có thể bắt mắt nhìn nhưng dễ dàng bị rơi vào quên lãng; còn túi cói đích thị là một cô nàng đặc biệt, độc nhất và khiến người khác gặp một lần sẽ không thể quên. Vì không hề có hai chiếc túi cói làm bằng tay giống y hệt nhau xuất hiện trên đời, từng đường kim mũi chỉ là duy nhất; từng đường nét, hoa văn trang trí là độc nhất, vô nhị. Chọn túi cói, bạn sẽ là cô nàng thời trang-không-đụng-hàng.

Bạn yêu thiên nhiên, yêu hoa cỏ và yêu động vật. Có thể bạn đã từng nghĩ đến việc mang theo một em cún trong giỏ xách để chu du khắp thế gian; hay cài một vài nhành hoa dại xinh xắn trong túi xách để lưu giữ lại chút hương đồng gió nội, nhưng mọi thứ có vẻ thật khó khăn vì chiếc túi nào đủ phù hợp để làm tất cả điều đó?

Túi cói có thể! Cún (và bạn) có thể mệt; hoa có thể úa tàn khi bỏ trong giỏ xách đi một chặng đường dài, nhưng hình những chú cún lém lỉnh, ngộ nghĩnh; những bông hoa thêu xinh tươi đủ màu sắc nằm trên những chiếc túi còi trắng ngà ngọc là một sự thay thế hoàn toàn tuyệt vời. Mang những chiếc túi cói độc đáo này, bạn hoàn toàn có khả năng tiên đoán được câu nói đầu tiên của mọi người khi gặp bạn, đó là: “Bạn mua túi ở đâu mà đẹp và độc quá vậy?” 😀

Mỗi chiếc túi cói là một câu chuyện chưa kể

Khi bạn cảm mến một người, khuôn mặt đẹp của họ có thể là điều đầu tiên làm bạn ấn tượng, nhưng chính tâm hồn của họ mới là thứ khiến bạn quyến luyến mãi không quên. Và túi cói cũng vậy! “Tâm hồn” ẩn đằng sau mỗi chiếc túi cói đều là những câu chuyện đẹp, ý nghĩa, xen lẫn vị mặn của nước mắt và mồ hôi của những người nông dân.

Việt Nam là một trong những quốc gia có những sản phẩm cói đạt chất lượng tốt trên thế giới. Và để tạo ra được một chiếc túi cói thời trang, đẹp mắt; người nông dân phải trải qua nhiều công đoạn vô cùng vất vả và tốn thời gian.

Người Việt Nam ai cũng thấu cái nỗi khổ cực, lo lắng trăm bề của người trồng lúa, phải “trông trời, trông đất, trông mây, trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm”, nhưng trồng cói lại còn cực nhọc hơn trồng lúa nhưng giá trị sản phẩm lại không bằng.

Để một cây cói thành hình, người nông dân phải chăm bẵm từ khi nó còn là một cái mống bé xíu. Gốc cói để lấy giống không thể được chọn vội chọn vàng mà phải có tuổi đời từ 3-5 năm, nó còn phải tuân thủ những điều kiện ngặt nghèo về chiều cao và đường kính.

Trồng cói đâu phải là câu chuyện của một người, mà là cả một gia đình, với hình ảnh người vợ người chồng người con cần mẫn làm lụng trên cánh đồng. Hãy nghe một người vợ làm cói một mình than thở: “Ruộng kia cỏ đã mọc đầy đồng – Ông về gấp gấp có nghe không?”

Trên ruộng cói, cỏ mọc rất nhanh nên phải làm cỏ thường xuyên, thường sau khi cấy 20 – 30 ngày thì phải tiến hành nhổ cỏ, và sau đó hàng tháng đều phải làm cỏ đều đặn mới mong cói không bị còi cọc do bị tranh chất dinh dưỡng.

Cói sau khi thu hoạch sẽ được đưa vào phân loại, đây là khâu vô cùng quan trọng, quyết định đến chất lượng của chiếc túi cói được làm ra. Cói phải được lựa chọn tỉ mỉ từng sợi. Đầu tiên phải lựa những sợi cói đen, cói gẫy bỏ ra, những sợi cói được chọn phải láng, đẹp, không bị sâu mọt; sau đó người ta mới so cói để phân loại cói ra theo độ dài, rồi lại từ đó mới tiếp tục lựa ra cói sợi to, sợi nhỏ.

Tiếp sau đó đến công đoạn chẻ cói. Một cây cói đạt yêu cầu là phải được chẻ đôi đều từ gốc đến ngọn và cói sau khi chẻ xong được bó thành từng bó nhỏ để dễ phơi. Khâu này phải được tiến hành nhanh chóng, thường thì khi người nông dân phân loại đến đâu sẽ chẻ ngay đến đó, vì nếu để lâu gốc cói sẽ khô rất khó chẻ.

Cói chẻ xong sẽ được đem ra phơi. Cói phải được rải mỏng, đều các mưởng cói. Quá trình này thường kéo dài khoảng 3-4 ngày tùy mức độ nắng, được mùa nắng to thì người nông dân mừng, còn lỡ trời mưa bất chợt thì nông dân phơi cói chỉ biết khóc ròng. Vì cói phải được phơi khô đến kiệt nước và còn phải khô đều, nếu cói phơi bị mưa ướt sẽ kém phẩm chất.

Những tấm cói dùng để làm túi cói đặc biệt ở chỗ, chúng hoàn toàn được làm theo phương pháp thủ công truyền thống. Công đoạn đan cói phải có người đứng luồn cói và người dập go (dụng cụ dệt cói làm bằng gỗ, tre). Đầu tiên, những sợi cói được luồn qua go và được mắc lên từng hàng dọc cách nhau 1-1,5cm. Người luồn cói sẽ ngồi bên cạnh khung dệt, dùng một chiếc que làm bằng tre, nứa (gọi là chiếc “văng”) mắc sợi cói vào rồi luồn vào khe giữa của làn cói đã mắc từ trước, người dập go sẽ dập go sau mỗi lần văng cói. Cứ thế, những sợi cói riêng rẽ được đan xen kẽ vào nhau, để cho ra đời những tấm cói mịn màng và có kết cấu độc đáo.

Chiếc túi cói hình vuông, chiếc túi cói hình chữ nhật, chiếc túi cói hình nửa vầng trăng hay chiếc túi cói có một hình dạng gì đó mà bạn cũng khó lòng gọi tên mà bạn đang mang trên vai đã được những người thợ tài hoa cắt ra từ những tấm cói. Sau đó, những form túi đó sẽ được đem đi may. Từng đường may được người thợ chăm chút cẩn thận, để mỗi chiếc túi làm ra đều cân đối và hài hòa. Và người thợ phải mất đến 4 tiếng mới may xong được một chiếc túi hoàn chỉnh.

Dù bạn có thể nghĩ có vài chiếc túi cói có hình dạng giống nhau, nhưng mỗi đường kéo cắt bằng tay là duy nhất, những đường kim mũi chỉ cũng không lặp lại lần thứ hai, nên mỗi chiếc túi được thành hình cũng sẽ là duy nhất. Giống như trên đời chỉ duy nhất có một B-Ạ-N, thì chiếc túi cói bạn đang nâng niu cũng không hề có chiếc thứ hai giống hệt.

Cuối cùng sẽ đến một công đoạn có thể chiếm đến 50% quyết định mua túi cói của bạn, đó chính là khâu trang trí. Đảm bảo bạn sẽ khó lòng mà tìm thấy những hình trang trí trên chiếc túi cói handmade ở một nơi nào khác, đó có thể là những hoa văn thổ cẩm của người dân tộc, đó có thể là hình một chú cún đội mũ len, hay mặc áo vét và thắt cà vạt, hay là những bông hoa dại màu sắc rực rỡ được đính trên đó. Gắn thêm một chiếc quai xinh xắn vào, tadaaa, một chiếc túi cói hoàn chỉnh đã được ra đời!

Nhưng mà một chiếc túi cói đâu phải chỉ là một chiếc túi bình thường, vô hồn; nó là hiện thân của sự cần mẫn, quan tâm của những “người cha”, “người mẹ” dành cho “đứa con” của mình.

Bạn yêu túi cói vì nó trông thật đơn giản mà vẫn đẹp, bạn yêu túi cói vì cầm nó trên tay thật nhẹ và tiện lợi; nhưng trong cái sự nhẹ bẫng đó kết tinh sức nặng của rất nhiều giờ lao động của rất nhiều người, sức nặng của những giọt mồ hôi, của những bàn tay chai sần vì đan cói, cắt túi… Vậy nên đừng ngạc nhiên khi có lúc đeo túi cói bạn cảm nhận được cái sức nặng vô hình đó, nó nhắn nhủ với bạn rằng chiếc túi cói mình đang mang trên vai là một thứ thật sự có ý nghĩa – với môi trường, với con người.

Chọn mang một chiếc túi cói, bạn không những làm mình trở nên đẹp một cách độc đáo, mà đây còn là cách để bày tỏ sự ủng hộ nhiệt thành của bạn đến với môi trường, đến người nông dân, người thợ làm túi cói Việt Nam